TÜRKİYE'DE KENEVİR ÜRETİMİ, TARİHÇESİ VE GLOBAL KENEVİR PAZARI
Osmanlı döneminde kenevir en önemli mahsüllerdendi, Samsun, Sinop, Kastamonu, Amasya, Çorum, Tokat, Yozgat, Ordu, Burdur, Urfa ve Malatya illerinde yaygın olarak yetiştirildi. Kenevir donanmada kullanılmasının yanı sıra evlerde kumaş, sicim, ip ve çuval yapımında da kullanılmıştır. Yakın geçmişte ise (1942-2002) bölgedeki çiftçiler keneviri elyaf ve sigara kağıdı üreten yerel kağıt fabrikası için yetiştirirken bu ihtiyaç daha sonra ithal selüloz ile karşılanmaya başlandı.
Son yıllarda kenevir ile ilgili algının değişmesi, endüstriyel açıdan birçok avantajı olması ayrıca ekolojik, çevresel ve verimlilik gibi kriterlere göre bakıldığında tercih edilen bir ürün haline gelmiş ve üretimi desteklenmeye başlanmıştır.
Örneğin ABD'nin kenevir ve kenevir türevi ürünleri ihracatının 2019'da 310 milyon dolardan 2020'de 1.8 milyar doları aştığını tahmin ediyor.
Dünya Genelinde Kenevir Ürünlerinin Ticareti ve ABD’nin İhracat Payı (2016-2026)
ABD’nde yayınlanan bir raporda, küresel ölçekte "endüstriyel kenevir ve kenevir bazlı ürünler ticareti 2020'de 8,1 milyar doların üzerinde gerçekleştiğini ve 2026'ya kadar 65 milyar dolardan fazla olacağı tahmin ediliyor. Bu rapor yukarıdaki grafiğide doğrular nitelikte. Rapora göre Avrupa ülkelerinde ham kenevir ve ham kenevir lifi ticareti, dünyadaki ticaretin %65 ten fazlasını oluşturuyor. Gelecek yılların projeksiyonunu yansıtan grafikte dikkat çeken diğer bir nokta ise önümüzdeki yıldan itibaren ciddi bir ivmelenme beklentisinide ortaya koymasıdır.
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Selim Aytaç, yıllardır kenevir genotipleri üzerinde çalışıyor.
Aytaç: “Beş yıllık çalışmanın seleksiyon yöntemiyle elde ettiğimiz genotiplerden ikisinin tescili için bu ay Tarım Bakanlığı'na başvuracağız"
Aynı zamanda üniversitesi'nin kenevir araştırma merkezinde müdürü olan Selim Aytaç, “2013 yılından bu yana endüstriyel kullanıma yönelik ince lifli bir ürün yetiştirmek ve ilaç maddesi miktarını azaltmak için tohum geliştirip yetiştiriyoruz ve şimdiye kadar büyük başarılar elde ettik” dedi. İlaç, gıda, un, orman ürünleri, ip, tekstilde kullanılabileceğini umuyoruz” dedi.
Küresel endüstriyel kenevir pazar büyüklüğünün 2019'da 4,71 milyar ABD doları olduğu tahmin ediliyor. Pazar, otomotiv, inşaat, yiyecek ve içecek, kişisel bakım ve tekstil endüstrilerinde kenevir yağı ve liflerine yönelik artan talep tarafından yönlendiriliyor; özellikle Asya Pasifik gibi gelişmekte olan bölgelerde. Yağlı boyalar, vernikler, baskı mürekkepleri, yakıt, solventler, testere yağları, macun ve kaplamalara yönelik artan talebin ürün talebini daha da artırması bekleniyor. Ayrıca, kenevir bazlı ürünlerin üretimine yönelik yatırımdaki büyümenin pazar büyümesini yönlendirmesi bekleniyor.
Levent Cad. Sülün Sok. No: 34 1. Levent, Istanbul
Tel : +90 212 283 3860/ 9 Hat