Koronavirüs salgınının küresel ölçekte olumsuz sonuçlarını başlıklar halinde incelersek

Krizin yoğun hissedildiği 2020 Nisan ayında Sanayi Kapasite Kullanım Oranının %  61,6  düzeyine  inmesi,  sanayi  üretiminin  %  31,4  oranında  düşmesi, hizmetler sektöründe birçok faaliyet alanında alınan tedbirler bağlamında faaliyetlerin  yasaklanması,  ulaştırma,  turizm,  lokanta  vb.  birçok  sektör de talebin  nerdeyse  durma  noktasına  geldiği  değerlendirildiğinde  ikinci çeyrekte sonuçlarıyla daha kötü bir tabloya yol açacağıda açıktır.

Yaşanan kriz hem arz hem talep şoku yaratmış olup enflasyona etkisi döviz kuru, petrol, emtia ve ara malı fiyatlarının gelişimi ile belirlenecektir.

Covid-19 krizinin Türkiye ekonomisi üzerindeki bir diğer olumsuz etkisi, vergi  gelirlerinin  durgunluk yüzünden düşmesine  karşılık  devlet  giderlerinin  sosyal  harcamaların artış etkisiyle bütçe  açığını artırmasıdır. 

2019  yılında  123 milyar TL olarak gerçekleşen açığın yılın ilk dört ayında 72,8 milyara ulaşması bunun göstergesidir.

Sonuç olarak pandemiyle birlikte oluşan global krizin Türkiye'ye yansımaları 2018 kriz sürecinde toparlanmaya çalışan ekonomimiz açısından daha olumsuz bir tablo hazırlamaktadır.

Pandemi sonrası toparlanma ise dış borç  stokundan doğan döviz ihtiyacı kur baskısı, azalan talep, işsizlik vb sebeplerden dolayı uzun sürecektir. Özellikle cari açığın düşürülememesi, dış borçlar ve döviz ihtiyacı yatırımların önünü kesmekteir, ancak hızlı toparlanma için yapısal reformlar, istihdam ve üretim artışından başka çare yoktur.

Türkiye dünyanın en büyük 5. tekstil tedarikçisi konumundadır, 1,5 milyondan fazla kalifiye tektil çalışanı olan Türkiye 2021 hazır giyim sektörü ile birlikte 30milyar dolar ihracat hedeflemektedir.

Türkiye Tekstil Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ahmet Özsüz, Türk tekstil endüstrisi, dünya çapında tanınan markalar ve tekstil şirketleriyle kazançlı ortaklıklar kurarak Covid sonrası dönemde temel atmayı umuyor, “Uluslararası ticaretin yakın zamanda canlanması, Türk tekstil firmaları ve yabancı ortaklar arasında işbirliği için muazzam fırsatlar sunuyor”, diyor.

Global olarak bakıldığında dünya çapında giyim ve ev eşyası perakende satışları, artan işsizlik ve azalan harcanabilir gelirlerin bir sonucu olarak Tekstil ve ilgili moda sektöründe yaşanan hızlı düşüş 1. Ve 2. Çeyrekte hammadde tedariği sıkıtınsından kaynaklanan sipariş iptallari getirdi, %60 kapasiteyle çalışan fabrikalar, tekstil makine yatırımın azalmasına yol açtı, büyük ölçüde  Çin'in sağladığı tedarik benzeri görülmemiş bir aksama ve kapanma ile karşı karşıya kaldı. Taşımacılığın askıya alınması ve talep modellerindeki değişiklikler gibi daha spesifik faktörlerin yanı sıra yukarıda bahsedilen tüm makro-ekonomik konuların bir kombinasyonu, imalat sanayisine darbe indirdi.  Ancak pandemi sonrası gelişme yine en büyük tekstil makine parkuruna sahip olan Çin’in toparlanmasına endeskli. Çin aynı zamanda tekstil makineleri ihracatında %35lik pay ile ilk sırada. Hindistan’ın pandemi sonrası için ciddi tekstil üretim parkurları yatırımları olduğu gözlemlenmektedir, Türkiye’de bazı tekstil üretim faaliyetleri kapanmadan muaf tutulmuş, üretimin devam sağlanmıştır, ancak hem parkur artırımı, hem techizat yatırımı ve istihdam artırıcı yatırımlar ile üretim potansiyelini artırıcı faaliyetlerin gerekliliği açıktır.