TEKSTİLDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE EKOLOJİK LİFLER

Tekstil de Sürdürülebilirlik ve Ekolojik Lifler

Ekolojik Tekstil Ürünlerinde Kullanılan Hammaddeler :
Organik Pamuk Lifi:
Tekstil ve Konfeksiyon sektörünün en önemli hammaddesi pamuktur. Az gelişmiş ülkelerde sentetik elyaf ve iplikden üretilen ucuz ürünlere hala yaygın talep olsa da son yıllarda ortaya çıkan doğaya dönüş ve ekolojik tarım olgusu gözleri yeniden pamuk üretimine yöneltmiştir. Dünyada pamuk üretimi dalgalanırken, tüketimin göreli olarak kullanım oranını artırmaktadır. Dünyada ilk defa Türkiye’de yapılmaya başlanan organik pamuk üretimi,ilk yıllarda yabancı firmaların talepleri doğrultusunda gelişmiş; izleyen yıllarda Türkiye’yi bu alanda söz sahibi ülkelerden biri haline getirmiştir. Türkiye, Hindistan’dan sonra dünyanın en büyük ikinci organik pamuk üreticisi konumundadır.

Keten Lifi:

Tohum için yetiştirilen keten, genellikle tekstil için gerekli olandan daha kaba olarak düşünülür ve kompozitler için (teknik derecede lif üretimi) bir seçenektir. Tohum için büyük miktarlarda yetiştirilen keten, tohumları alındıktan sonra yan ürün olarak kalmakta ve çevre açısından önemli sorun yaratmaktadır. Bu yüzden tohum için yetiştirilen bitkilerin lifle-rinin kompozitlerde kullanımı hem lif özellikleri hem de kalınlıkları açısından ürün geliştirmede avantajlar sağlarken, çevre sorununun çözümüne de yardımcı olur. Keten lifinin kristalin bölgelerinin oranı pamuğa göre daha çok olduğu için dayanıklılığı fazladır. Keten pamuktan daha parlak olup, ketende ipeğimsi bir parlaklık vardır. Statik elektriklenme problemi olmayıp pilling (boncuklanma) yapmamaktadır. Ketenin ticari rutubet haddi % 12 olup keten lifi ıslak halde kuru haldekine nazaran % 20 daha mukavimdir. Böylece ketenin yıkamada mekanik işlemlere karşı mukavemeti yüksektir.

Kenevir Lifi:

Kenevir lifleri tarih boyunca tekstil üretiminde çok önemli yer tutmuştur. Günümüzde kenevir liflerinden üretilen tekstil ürünlerine olan talebin hızla yükseldiği görülmektedir. Çevresel kaygıların üst düzeyde olması bu ilginin temel sebebidir. Dünyada en çok kullanılan doğal lif olan pamukla ve petrol türevi sentetik liflerle karşılaştırıldığında kenevir lifleri, üstün ekolojik özellikleriyle ve organik tekstil üretimi potansiyeliyle öne çıkmaktadır. Kenevir lifleri rami lifinden sonra en kuvvetli doğal liftir. Sıcaktan az etkilenir, yüksek sıcaklıklara dayanır. Pilling (boncuklanma) ve statik elektriklenme sorunu yoktur. 20 °C’de %65 bağıl nem altında % 12, % 95 bağıl nem altında % 30 nem çeker. Bu değerler pamuk ve ketenden yüksektir.

Bambu Lifi:

Günümüzde doğal bambu lifi, eugenic (üstün ırk) bambudan üretilmektedir. Bambu bitkisinin en ilginç özelliklerinden birisi de “Bambu Kun” olarak adlandırılan ve antimikrobiyel özellik gösteren doğal bir madde içermesidir. Bu madde sayesinde üretimi sırasında kullanılan pestisid miktarı oldukça azalmakta veya hiç gerek kalmamaktadır. Doğal bambu liflerinden elde edilen tekstil ürünleri, mükemmel nem absorbsiyonu ve nemin buharlaştırılması gibi özellikleri ile giysi konforu açısından üstünlüklere sahiptir. Doğal bambu lifleri yazlık kıyafetler için oldukça uygundur. Bambu liflerinin pamuk ve ipek gibi liflerle belirli oranda karıştırılması ile çocuklar ve yetişkinler için sağlıklı ve konforlu iç giyim ürünleri elde edilmektedir. Bambu lifinden yapılma giysiler ultraviyole radyasyonu çeşitli dalga boylarında emebilir ve bu sayede insan vücuduna zarar azaltılmış olur. Bambu lifinin çeşitli mikro boşluklarla ve mikro deliklerle dolu olması, çok daha iyi nem emme ve havalandırma sağlar. Bu eşsiz yapıyla beraber, bambu lif giysiler, insan terini hızla emebilir ve buharlaştırabilir. Bambu kumaşından giysiler insanların sıcak koşullarda dahi son derece serin ve rahat hissetmelerini sağlar. Bambunun ayrıca bünyesinde tuttuğu pek çok antibakteriyel özelliği vardır.

Soya Lifi:

%100 soya elyafı kullanarak üretilen ürünler, cildin rahat nefes almasını sağlar ve insan vücudundaki kan dolaşımını dengeleyen ürünler, koku oluşumunu da engellemektedir. Deterjan kullanmadan soğuk su ile yıkandığında bile temizlenebilir. Anti bakteriyeldir, bakteri oluşumunu engeller, ıslaklığı hızla emer ve nemi kurutur. Anti-ultraviyole olan ürün, elektromanyetik dalgalardan da korumaktadır. Soya Silk Soya Protein Elyafından yapılmış örgü kumaşı ipek- kaşmir karışımından elde edilen kumaş gibi yumuşak, düz, akıcı ve parlaktır. Bu kumaş pamuk ile aynı nem emiciliğine sahip olup pamuktan daha iyi nem geçirme özelliğine sahiptir ki bu da kumaşı çok daha konforlu ve sağlıklı yapmaktadır. Soya Silk, Soya Protein Elyafı, sadece çok üstün nitelikli, kaliteli doğal liflerin değil aynı zamanda sentetik liflerinde fiziksel özelliklerine sahiptir. Soya Silk, Soya Protein Elyafı, insanların rahat, konforlu ve güzel giyinme ihtiyaçlarını karşılamakta aynı zamanda rahat, basit giyim eğilimine de uymaktadır. Tekstil endüstrisinde orta ve yüksek sınıf için potansiyel bir tekstil malzemesidir.

Isırgan Lifi:

Isırgan otu bitkisi, keten ve kenevire benzer şekilde bitkinin %17’sini içerecek oranda yüksek kalitede lif içerir. Lif oranının yüksek olması, düşük yoğunluk ve iyi mukavemet değerleri bu bitkinin tekstilde kullanılmasına teknik açıdan olanak sağlamaktadır Isırgan otundan elde edilen lifin süper nem emme kabiliyeti nihai ürün için rahatlık sağlamaktadır. Lif yapısındaki boşluklarda kalan hava doğal bir yalıtım sağlamaktadır. Yazın serin tutan lif yaratmak için, iplikler lifin merkezindeki boşlukları kapatacak şekilde bükülmekte ve yalıtım azalmaktadır. Kışlık kumaşlar için ipliklere daha düşük büküm verilerek içi boşluklu oyuk lif yapısı muhafaza edilerek sıcaklığın sabit kalması sağlanmaktadır. Son yıllarda sentetik lifli ürünlerin olumsuzlukları ortaya çıktıkça doğal liflere olan ilginin arttığı görülmektedir. Doğal liflerin ise organik yöntemlerle elde edilmesi ve organik sertifikalı ürün olarak tekstil sektörüne kazandırılması istenmektedir. Özellikle pamuk tarımının yapılamadığı iklim bölgelerinde alternatif doğal lif bitkileri içinde ısırgan bitkisi de yer almakta, verimsiz uç tarım alanlarının değerlendirilmesinde öne çıkmaktadır.

Ananas Lifi:

Ananasın gövde ve yaprakları, beyaz, kremsi ve ipek gibi bir lifin kaynağıdır. Ananas lifi, inceliği, yumuşaklığı ve esnekliği nedeniyle kâğıt üretiminde de kullanılmıştır. Ananas liflerinin ortalama mukavemetleri 445 MPA olmasına ve Kevlar, karbon lifleri ile kıyaslandığında düşük olmasına karşın, kritik olmayan uygulamalar için kompozitlerde destek olarak kullanıldığında, yeterli mukavemeti sağlamaktadırlar. Endüstriyel uygulamalarda “yeşil” kompozitlerin kullanımı her gün önem kazanmakta, üstün mukavemet ve düşük fiyat avantajı ile ananas yaprak lifi, kompozitlerde kullanılan bir liftir. 

Sürdürülebilirlik alanında yürütülen faaliyetler sonucunda ortaya çıkan standartlar, tekstil ve moda endüstrisinin gelecekteki başarısı ekolojik hammadde üretiminden geçiyor. Bu da elyaf üretiminde birkaç çeşit elyafa olan bağımlılıktan kurtulup daha geniş bir elyaf üretimi oluşturabilmekle mümkündür. Türkiye, Avrupa standartlarında ve çevreye zararsız “ekolojik tekstil” malı üretimi çalışmalarına hız vermektedir. Bu amaçla üretilmeye başlanan organik tekstil ürünlerinin, katma değeri yüksek olması ve son zamanlarda moda dünyasında da çokça tercih ediliyor olması Türkiye’nin pazar payını artırması ve rekabet gücünü arttırmasına imkân sağlayabilir.

DİĞER YAZILAR

İlgili Yazılar:

Ayrıntılı Bilgi:

Kaynak:
Ekolojik Testil Ürünlerinde Kullanılan Hammadeler, Akdeniz Uni. 1. Uluslar arası Moda ve Tekstil Tasarımı Sempozyumu”nda bildiri olarak sunulmuştur Sonnur ÖZDEMİR , Onur TEKOĞLU


Filofibra Pazarlama A.Ş.

FILOFIBRA Pazarlama A.Ş. İstanbul’da 1985 yılından beri Türkiye Tekstil piyasasına elyaf, iplik, kumaş satışında servis vermektedir.

Adres

  • Filofibra Pazarlama A.Ş
  • Levent Cad. Sülün Sok. No: 34 1. Levent, Istanbul

  • Tel : +90 212 283 3860/ 9 Hat

  • Fax : +90 212 283 3859
  • Email - Bu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir.

Yurtdışı Adres

  • Filofibra SA
  • Riva Caccia 1 / A Central Park Bldg. 6900 Lugano / Switzerland
  • Tel - +41 91 985 78 11
  • Fax - +41 91 985 78 08 - 09 - 10
  • Email - Bu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir.